Tuesday, February 25, 2014

EducationUSA Alumni Lecture Series Presents


On February 21, 2014, Ms. Anarmaa Sharkhuu, presented EducationUSA alumni lecture series at American Information and Culture Center under “My Experience in the US” title and shared her experience as a PhD student in Environmental Science at University of Pennsylvania. Among many useful suggestions and tips she gave, we are presenting some.

  1. PLAN EARLY AND ALLOW TIME FOR YOURSELF. At first I wanted to study in the US for my bachelor’s degree; however, when I found about the college admission’s procedure, I was already little late. In the US, college admission deadline varies, but most receive their applications by December-January and send their acceptance letters in spring, March-April. Therefore, students should apply in their last year of high school. If you start application process when you graduate from high school, you will be already late and will not have many options. As for me, I spent whole two years from contacting professors to actually going to the university.
  2. ALWAYS PRACTICE YOUR ENGLISH. I graduated from Mongolian-Turkish High School and had some level of English. However, I still had to improve my English. I used to read and listen to speeches a lot all the time. I had flash cards for new words which I reviewed while in a bus or car. Thankfully, I had an opportunity to do internships with foreigners working on environmental projects in the countryside. They improved my pronunciation and speaking skills. I would advise students to find such opportunities at their schools, in their communities—they will be helpful not only to improve your language skills, but also for your future endeavors.
  3. CHOOSE SMALLER COLLEGE FOR BACHELORS DEGREE AND GO TO BIG UNIVERSITIES FOR YOUR GRADUATE DEGREE. In small colleges, students have better interaction with professors and greater chance and opportunity to learn the subject and succeed. And famous prestigious universities like Harvard has a very low admission’s rate which means there is a very little chance for us to get admitted and you might not have that special close connection with your professors like you would have in small colleges. However, for your graduate degree, you should aim for bigger universities as they would have more research options.
  4. NO GRE, NO PHD. You need to take this test if you want to do your PhD in the US. However, you have to keep in mind that some areas require other professional exams such as GMAT, MCAT or LSAT. Most other areas require GRE test. As this test is designed for not only international students but also all native speakers, you need to prepare rigorously in advance, especially for the verbal and analytical writing sections. Writing skill is very important in the US; and it was one of the main challenges I faced at first when I studied in the US. You can take GRE test three times a year in Mongolia—October, November and February at Mongolian University of Science and Technology.  
  5. CONTACT PROFESSORS AT US INSTITUTIONS. Professors play an important role in admissions decisions as well as in financial aid. Many professors have research grants and they look for graduate students, especially PhD students to work on the research project. They have both power in admission’s procedure and financial means to fund your studies. Of course it might be different in social and humanities, but in my area, environmental science or in ecology, almost every PhD students get funding from research grants. Therefore, you should identify professors in your subject area, reach them out and introduce yourself. In my case, I contacted about 30 professors and worked with four of them. Then two of them wanted me in their department. Thus, I applied to these two universities and got admission from both.    Professors are busy people and they may not respond back but you have to try nonetheless. I would advise not to reach to super top, famous professors but to medium ones who have more time and interest in working with prospective international students. You may identify professors while you read various journals, articles or news in your subject area or even through social media such as LinkedIn. LinkedIn has groups of professionals and you can find them through that.         

Monday, February 10, 2014

Нөхцөлт элсэлт гэж юу вэ? Таны ТОEFL-ийн оноо хүрэхгүй боловч сургуульдаа элсэх боломж бий юу? 

АНУ-ын их дээд сургуульд суралцахын тулд та юуны өмнө маш сайн сурлагын дүн, диплом эсвэл ажлын туршлагатай байх хэрэгтэй. Энэ нь ялангуяа магистр, докторын зэргээр суралцахад чухал ач холбогдолтой. АНУ-ын боловсролын систем, сургуулийн элсэлтийн явц зэрэг нь манай Монголоос эрс ялгаатай тул материал бүрдүүлэх явцад төөрч будилах, ямар нэг хэрэгтэй материалаа явуулахаа мартах, эсвэл дутуу явуулах зэрэг танд тохиолдож болно. Мөн та бүх материалаа явуулсаныхаа дараа ТОEFL-ийн оноогоо хартал сургуулиас шаардсан оноонд хүрэхгүй байж болно. Ийм тохиолдолд яах вэ?  АНУ-ын сургуулиуд өргөдлийн материал хүлээж авах хугацаагаа чанд сахидаг. Гэтэл таны зарим материал цагтаа очих боломжгүй бол яах вэ?

1. Сургуультайгаа холбоо барь. Сургуулиудтайгаа холбоотой ажиллах их чухал байдаг. Та зарим материал цагтаа очих боломжгүй байгааг мэдвэл тэр даруйд нь сургуульдаа мэдэгдэх хэрэгтэй. Үнэн байдлаа ойлгуулаад хэлбэл АНУ-ын сургуулиуд материалыг нь наана нь факс, цахим шуудангаар авахыг зөвшөөрч эсвэл материалыг чинь иртэл хүлээж ч магадгүй. Ихэнхи тохиолдолд тухайн сургууль болон явуулж буй материалаас хамаарах боловч сургуулиуд таныг ойлгохыг оролдох байх. 

2. Нөхцөлт элсэлт. АНУ-ын их дээд сургуулиуд нөхцөлтэйгээр оюутнуудыг элсүүлж авдаг бөгөөд үүнийг conditional admission гэнэ. Таны бүрдүүлж өгөх ёстой аливаа материал дутуу байсанаас болоод бүрэн элсүүлж авах боломжгүй болсон тохиолдолд тухайн сургууль таныг дутуу материалаа бүрэн бүрдүүлэх нөхцөлтэйгээр элсүүлэн авч болно. Жишээ нь таны англи хэлний оноо заасан түвшнээс доогуур байсан хэдий ч та тус сургуульд бусад талаараа (сурлага, туршлага, суралцах чиглэл гэх мэт) тохирч байвал таныг сургуульдаа суралцуулаад заасан англи хэлний түвшинд хүрвэл бүрэн элсүүлж авах нөхцөл тавина гэсэн үг.

Ихэнхи тохиолдолд нөхцөлтэйгээр элсэх нь таны виз болон тэтгэлэг авахад саад болох ёсгүй. Та бусад оюутнуудын адил визэндээ орон сургуульдаа очиж суралцана. Хамгийн гол нь танд тавьсан нөхцлийг аль болох богино хугацаанд биелүүлэн, тэнхимдээ болон бусад холбогдох хүнд даруй мэдэгдэж "нөхцөлт" тэмдгийг хасуулах нь чухал. 

Thursday, February 6, 2014

Фулбрайт Асуулт Хариулт: Фулбрайтын хоёр хөтөлбөрт хоёуланд нь өргөдөл г...

АНУ-д анагаахаар суралцахыг хүсэгчдийн анхааралд

Америкт анагаахын чиглэлээр ялангуяа эмчийн боловсрол эзэмшихийг олон хүн хүсдэг. Энэ нь магадгүй өндөр цалин, нэр хүнд, мөн тухайн хүний сонирхолтой нягт холбоотой. Хэрвээ та тэдгээр хүмүүсийн нэг бол АНУ-ын боловсролын системийг ойлгох хэрэгтэй. 

АНУ-д мэргэжлийн сургуулиуд гэж байдаг бөгөөд үүнд анагаах, хуулийн сургуулиуд орно. Мэргэжлийн сургуульд орохоос өмнө заавал бакалаврын боловсрол эзэмшсэн байх шаардлагатайгаас (үүнийг анагаахад pre-med буюу анагаахын сургуулийн өмнөх боловсрол гэж нэрлэнэ) гадна тухайн чиглэлээр мэргэжлийн шалгалт өгдөг. Анагаах дотроо нарийн мэргэшлээсээ хамаараад мөн өөр өөр шалгалт өгөх хэрэгтэй болно. Манай оюутан залуус хэрвээ анагаахаар суралцахыг хүсвэл АНУ-ын их дээд сургуульд эхлээд pre-med буюу анагаахын боловсролын өмнөх бакалаврын сургалтанд суун хими, биологи, физик, математик болон нийгэм, хүмүүнлэгийн мэдлэгээ бэхжүүлэн бакалаврын зэргээ авна. Дараа нь анагаахын сургуулийн элсэлтийн шалгалтаа (MCAT буюу Medical College Admission Test, DAT буюу Dental Admission Test гэх мэт) өгснөөр анагаахын сургуульд өргөдөл мэдүүлэх боломжтой болдог. Анагаахын сургуульд 4 жил суралцасны дараа резидэнтээ 3-7 жил хийн эмнэлэгт ажиллана. Тэгэхээр нийт 4 жил бакалавр + 4 жил анагаахын сургууль + 3-7 жилийн резидент = 11-с 15 жилийн хугацаанд суралцаад эмчийн лиценз авах боломжтой болно.   

Харин Монголдоо анагаахын сургуульд төгссөн бол шууд АНУ-ын резидентэд өргөдөл мэдүүлж болно. (Жич: Гадаадад анагаахын сургуулийг бакалаврын зэргээр дүүргэсэн хүмүүс АНУ-ын анагаахын сургуульд элсэх боломжгүй байдаг.) Өргөдөл мэдүүлэхээс өмнө 2 үндсэн шалгалт өгдөг бөгөөд энэ тухай дараагийн блогт нийтлэх нь зүйтэй болов уу. 

Харин одоо эмч болохоор шийдээд pre med буюу анагаахын сургуулийн өмнөх бакалаврын боловсролыг эзэмшихээр сургуулиа хайж буй оюутан залуустаа нэгэн зөвлөмжийг орчуулан хүргэе!

Их дээд сургуулийн элсэлт: Pre-Med-р суралцагчдад өгөх зөвлөмж



Дуу хөгжмөөр мэргэшээд, Pre-Med хичээл үз
1. Анагаахын сургуульд ороход заавал pre-med эсвэл аль нэг байгалийн ухаанаар мэргэших албагүй. Үнэндээ анагаахын олон сургуулиуд өөр чиглэлээр мэргэшсэн оюутнуудыг сонгох хүсэлтэй байдаг. Тиймээс дуу, хөгжим, философи, улс төр гэх мэт өөрийнхөө хүссэн чиглэлээр мэргэшин төгсөх хэрэгтэй. Гэсэн хэдий ч анагаахын сургуулийн шаардах байгалийн ухаан, математикийн хичээлүүдийг ЗААВАЛ сонгон үзэж байж ихэнхи анагаахын сургуулийн элсэн орох болзлыг хангана. Бакалаврын оюутан байхдаа хийсэн судалгаа, дадлагын ажил, болон хэвлүүлсэн бүтээлүүд таны өргөдлийн материалд маш эерэг нөлөөтэй. Тиймээс таны суралцах гэж байгаа сургуульд ийм боломж байгаа эсэхийг судлаарай. 

Статистик тоо баримтанд шууд итгэж болохгүй
2. Бакалаврын сургууль хайх явцдаа тэдний pre-med xичээлийн хөтөлбөр болон анагаахын сургуульд элсэн орогчдын тоо баримтыг сонирхоод үзээрэй. Зарим сургуулиуд "манай сургуулиас анагаахын сургуульд өргөдөл гаргасан нийт оюутнуудын 92% нь тэнцсэн" гэх мэт тэнгэрт хадсан тоо хэлж магадгүй юм. Америк даяар өргөдөл гаргагчдын 44% нь зөвхөн сургуулидаа тэнцэж байхад 92% гэдэг бол гайхамшигтай тоо юм. Гэвч анх pre-med хөтөлбөрөөр явсан оюутнуудын хэд нь хөтөлбөрөө амжилттай дуусгаж чадсан вэ гэж тухайн сургуулиасаа асуугаарай. Хэрэв 60% нь амжилтгүй сураад хөтөлбөрийнхөө дундаас гарсан бол үүнийг зайлшгүй харгалзаж үзэх хэрэгтэй. Арван жилийн AP хичээл (АНУ-ын ахлах ангийн сурагчид их дээд сургуулийн түвшнийг сургууль дээрээ судлах боломжтой байдаг бөгөөд үүнийг AP хичээл гэдэг) дээрээ А дүнтэй хүүхдүүд их дээд сургуулийн химийн хичээл дээр арай ядан C дүн авсан тохиолдлыг би хэд хэд мэдэх юм байна. Коллежийн түвшний байгалийн ухааны хичээл 10 жилиихээс хэд дахин хэцүү байх нь бий. Мөн сонирхож буй сургуулиасаа pre-med зөвлөгөө өгдөг эсэх, MCAT-ын дундаж хэдэн оноотой талаар асуугаарай.
Байгалийн ухааны хичээлийн үнэлгээ-хамгийн шилдгүүд амьд гарах нь
3. АНУ-ын их дээд сургуульд байгалийн ухааны хичээлийг 10 жилээс нилээд өөрөөр дүгнэдэг. Томоохон их дээд сургуулиуд болон Ivy League сургуулиудад эдгээр хичээлийг муруйгаар (curve) үнэлэх нь элбэг. Өөрөөр хэлбэл 90-с дээш оноо авсан хүн бүр A эсвэл A- АВАХГҮЙ. Үүний оронд эхний 10% нь A, дараагийн 20% нь B, 40% нь C, доод талын 20% нь D, 10% нь F авна гэсэн үг. Үнэлгээний муруй янз бүр байдаг боловч анагаахын сургуульд ороход шаардлагатай A дүнг маш цөөхөн оюутан авна гэсэн үг. Энэ нь pre-med оюутнуудаас олныг гаргах нэг ёсны "шахах" процесс юм. Ийм үнэлгээгээр үнэлдэг сургуулийн pre-med оюутнуудын 30-60% нь хөтөлбөрөөсөө гарах нь элбэг үзэгдэл. Маш олон жижиг нийгэм хүмүүнлэгийн (liberal arts college) дээд сургуулиуд ингэж үнэлдэггүй бөгөөд багш нар нэмэлт тусламж үзүүлэхэд бэлэн байх бөгөөд сургуулиас нь аль болох олон оюутныг анагаахын сургуульд оруулах зорилготой байдаг. Хэрэв та таны сонирхосон сургууль ийм муруйгаар үнэлдэг эсэхийг мэдэхгүй байвал, АСУУ! Мөн үнэхээр таны эцсийн зорилго анагаахын сургуульд орох бол жижиг liberal arts сургуулиудыг сонирхож үзээрэй.
Байгалийн ухааны хичээлийн дүнг хэрхэн сайжруулах вэ
4. Pre-med хөтөлбөрт цөөн оюутнуудтай ажиллах зорилгоор оюутнуудыг хөтөлбөрөөс "шахдаг"  тодорхой хичээлүүд байдаг. Органик хими ийм хичээлийн нэг; дараагийн семестрт анги дайны талбар шиг хоосон сандлаар дүүрэн байх нь олонтаа. Эмч нар pre-med хөтөлбөрөөр сурч буй хүүхдүүддээ хамгийн хэцүү хичээлээ хүлээж байгаад зундаа дангаар нь үзэхийг зөвлөдөг. Ингэж зундаа ганц хичээл сонгосноор хүүхдүүд сайн төвлөрч сайн дүн авах нь арай амар болдог байна. Харин ингэж хичээл авахаасаа өмнө таны сургуульд тус сургуулиас кредит шилжүүлэн авах эсэхийг, таны үзэх хичээлийг тооцох эсэхийг лавлах хэрэгтэй. 
Анагаахын сургуулийн элсэлтийн коммис оюутнууд элсүүлж авахдаа маш олон хүчин зүйлсийг харгалдан үздэг. Үүнд нийт дүнгийн голч, байгалийн ухааны хичээлийн дүнгийн голч, MCAT элсэлтийн шалгалтын оноо, судалгаа эсвэл дадлага, хичээлээс гадуурхи болон удирдан манлайлах үйл ажиллагаанд оролцсон зохион байгуулсан зэргийг чухалчилж үздэг. Тиймээс анхнаасаа зөв сургуулиа сонгох нь анагаахын сургуульд орох боломжийг нэмэгдүүлж эмч болох гараанд чухал ач холбогдол үзүүлдэг.
http://www.golocalworcester.com/lifestyle/college-admissions-insider-secrets-for-pre-med-applicants1/

Monday, February 3, 2014

АНУ-ын их дээд сургуулиуд чухам юуг чухалчилж үздэг вэ?

Жил бүрийн 11-3 сар бол АНУ-ын их дээд сургуулиудын ид материалаа хүлээж авдаг хугацаа. АНУ-д 4300 орчим их дээд сургууль байдгаас сургууль бүр материалаа өөр өөр өдөр хүлээж авахын зэрэгцээ элсэлтийн шаардлага нь ч ондоо. Гэвч аль ч сургуулийн нийтлэг хүлээн авдаг материалд өргөдлийн маягт, сурлагын дүн, диплом, албан ёсны шалгалтын оноо, эссэ, багшийн тодорхойлох захидал, мөн таны материалыг уншсаны төлбөр болох өргөдлийн материалын хураамж зэрэг орно. Бакалавраар суралцах оюутнууд ерөнхий боловсролын сургуулийн төгсөх ангидаа байхдаа материалаа бүрдүүлж өгдөг. Мөн gap year буюу жил өнжөөд сургуульд өргөдлөө өгөх ч элбэг тохиолддог. Эдгээр оюутнууд 9, 10, 11, 12-р ангийн дүнгээ явуулж, багшаасаа гадна зөвлөх багшийн тодорхойлолт аван ихэвчлэн commonapp хэмээх нэгдсэн өргөдлийн маягт бөглөдөг. Англи хэлний түвшин тогтоох TOEFL iBT эсвэл IELTS шалгалтуудыг өгөхийн зэрэгцээ ихэнхи сургуулиуд SAT хэмээх шалгалтыг шаарддаг. Сүүлийн жилүүдэд SAT шалгалтыг чухалчилах нь улам буурсаар байгаа ч хэрэгтэй үзүүлэлтүүдийн нэг хэвээр байсаар. Энэ шалгалтыг Монголд 5 удаа авдаг.

Харин graduate school буюу магистр, докторын зэргээр суралцахыг хүсэгчид бакалавр, магистрын дүн, диплом, TOEFL iBT эсвэл IELTS шалгалтын онооноос гадна суралцах чиглэлээсээ хамаараад GRE, GMAT, LSAT, MCAT шалгалт, багш нарын болон ажил олгогчийн тодорхойлох захидал, зорилго тодорхойлох захидлын сургууль руугаа явуулдаг. Ихэнхи сургууль өөрийн онлайн өргөдлийн маягт хүлээн авах системтэй байдаг.

Саяхан NACAC буюу АНУ-ын их дээд сургуулийн зөвлөх, элсэлтийн ажилтны нийгэмлэгээс 2013 оны АНУ-ын элсэлтийн байдлын талаар статистик мэдээ (State of College Admissions 2013) гаргасан байна. Энд мэдээлснээр ихэнхи сургуулиуд буюу 82% нь сургалтын дүнг хамгийн чухал хэмээн үзсэн байна. Харин 20% нь эссэ-г, 16% нь багшийн тодорхойлох захидлыг хамгийн чухалд тооцжээ. Энэ жилийн бас нэг сонирхолтой тоо бол 7 болон түүнээс дээш сургууль руу өргөдөл гаргагчдын тоо багассан явдал юм. Дэлгэрэнгүйг эндээс үзнэ үү.

Өргөдлийн материал бөглөх талаархи дэлгэрэнгүй мэдээллийг манай www.educationusa.mn сайтаас авна уу. 

Э.Ариунаа
EducationUSA Зөвлөх